Qua nội dung bài giảng Một số phương pháp chọn, tạo giống cây trồng môn Công nghệ lớp 10 chương trình Kết nối tri thức được DapAnHay biên soạn và tổng hợp giới thiệu đến các em học sinh, giúp các em tìm hiểu về khái niệm và vai trò của giống cây trồng... Để đi sâu vào tìm hiểu và nghiên cứu nội dung vài học, mời các em cùng tham khảo nội dung chi tiết trong bài giảng sau đây.
a. Chọn lọc hỗn hợp
Cách tiến hành
Chọn lọc hỗn hợp là phương pháp chọn các cá thể mong muốn dựa vào kiểu hình, thu hoạch và hỗn hợp hạt của các cá thể được chọn để gieo trồng và đánh giá ở vụ sau. Quá trình được lặp lại cho đến khi đạt kết quả chọn giống mong muốn (Hình 12.1).
Hình 12.1. Sơ đồ chọn lọc hỗn hợp
Chọn lọc hỗn hợp thường áp dụng cả với cây tự phần và cây giao phấn. Đối với cây tự thụ phấn (lúa, cà chua,...) thường áp dụng chọn lọc hỗn hợp một lần. Ngược lại, các cây giao phấn (ngô, bầu, dưa chuột,...) thưởng áp dụng chọn lọc hỗn hợp nhiều lần.
Ưu điểm và nhược điểm
- Ưu điểm: tiến hành đơn giản, dễ thực hiện, ít tốn kém.
- Nhược điểm: không đánh giá được đặc điểm di truyền từng cá thể, vì vậy hiệu quả chọn lọc thường không cao.
b. Chọn lọc cá thể
Cách tiến hành
Chọn lọc cả thể là phương pháp chọn lọc dựa vào quần thể cây trồng để chọn ra một hay một số cá thể biểu hiện các đặc điểm phù hợp với mục tiêu đặt ra của chọn giống. Chọn lọc cả thể thường áp dụng đối với các cây tự thụ phấn. Chọn lọc cả thể được tiến hành như sau (Hình 12.2)
Hình 12.2. Sơ đồ chọn lọc cá thể
Ưu điểm và nhược điểm
- Ưu điểm: chọn giống nhanh đạt được kết quả, giống có độ đồng đều cao, năng suất ổn định.
- Nhược điểm: do hạt của các cây được chọn cần bảo quản và gieo trồng riêng nên đòi hỏi tiến hành công phu, tồn kẻm, cần nhiều diện tích gieo trồng để đánh giả.
a. Tạo giống bằng phương pháp lai
Tạo giống thuần chủng
Giống thuần chủng là giống có đặc tinh di truyền đồng nhất và ổn định, các thế hệ con châu sinh ra giống với thế hệ trước. Lai tạo giống cây trồng thuần chủng có nhiều phương pháp khác nhau nhưng phổ biến và thành công nhất là phương pháp lai đơn (Hình 12.3).
Hình 12.3. Sơ đồ tạo giống cây trồng thuần chủng bằng phương pháp lai đơn
Một số thành tựu:
Hình 12.4. Một số giống lúa thuần chủng tạo ra bằng phương pháp lai đơn
Tạo giống ưu thế lai
- Cách tiến hành: Ưu thế lai là hiện tượng con lai có năng suất, phẩm chất, sức chống chịu, khả năng sinh trưởng và phát triển vượt trội so với các dạng bố mẹ. Để tạo giống ưu thế lai ở cây trồng, các nhà khoa học thường sử dụng phép lai khác dòng. Có nhiều cách lai khác dòng khác nhau, tuy nhiên đều phải trải qua 6 bước cơ bản như sau (Hình 12.5):
Hình 12.5. Sơ đồ các bước tạo giống bằng ưu thế lai
Một số thành tựu
Hình 12.6. Một số giống cây trồng bằng ưu thế lai
b. Tạo giống bằng phương pháp gây đột biến
Cách tiến hành Chọn tạo giống cây trồng bằng phương pháp gây đột biến là phương pháp sử dụng tác nhân vật lí, hoá học hoặc sinh học gây biến đổi vật chất di truyền của các giống cây trồng nhằm tạo ra các giống mới mang các tổ hợp gene mới, quy định các đặc điểm mới phù hợp với nhu cầu, thị hiếu của con người. Tạo giống bằng phương pháp gây đột biến gồm các bước cơ bản như sau (Hình 12.7)
Hình 12.7. Sơ đồ tạo giống cây tự thụ phấn bằng phương pháp gây đột biến
Một số thành tựu
Hình 12.8. Một số thành tựu của tạo giống cây bằng phương pháp gây đột biến
c. Tạo giống bằng công nghệ gene
Cách tiến hành Công nghệ gene là phương pháp tạo ra những tế bào hoặc sinh vật có gene bị biến đổi hoặc có thêm gene mới. Một trong những ứng dụng quan trọng nhất của công nghệ gene trong chọn tạo giống cây trồng là kĩ thuật chuyển gene (Hình 12.9) Các giống cây trồng được tạo ra bằng kĩ thuật chuyền gene được gọi là cây trồng biến đổi gene.
Hình 12.9. Sơ đồ tạo giống cây trồng bằng kĩ thuật chuyển gene
Một số thành tựu
Hình 12.10. Một số giống cây trồng được tạo ra bằng kĩ thuật chuyển gene
Bài 1.
Giống cây trồng được tạo ra bằng những phương pháp nào? Các phương pháp chọn tạo giống cây trồng có những điểm gì giống và khác nhau?
Phương pháp giải:
Nghiên cứu nội dung kiến thức bài học
Lời giải chi tiết:
- Phương pháp tạo giống cây trồng:
+ Phương pháp lai
+ Phương pháp gây đột biến
+ Công nghệ gene
Bài 2.
Quan sát Hình 12.7 và mô tả các bước tạo giống cây bằng phương pháp gây đột biến?
Phương pháp giải:
Quan sát hình 12.7 mô tả các bước lần lượt
Hình 12.7. Sơ đồ tạo giống cây tự thụ phấn bằng phương pháp gây đột biến
Lời giải chi tiết:
Mô tả các bước tạo giống cây bằng phương pháp gây đột biến:
+ Bước 1: Thu thập vật liệu di truyền
+ Bước 2: Xử lí vật liệu bằng tác nhân gây đột biến
+ Bước 3: Chọn thể đột biến có kiểu hình mong muốn
+ Bước 4: Tự thụ phấn qua nhiều thế hệ để tạo dòng thuần chủng
+ Bước 5: Đánh giá các dòng
+ Bước 6: Khảo nghiệm và đăng kí giống mới.
Sau bài học này, học sinh sẽ nắm được:
- Trình bày được khái niệm giống cây trồng.
- Nếu được vai trò của giống cây trắng.
Các em có thể hệ thống lại nội dung kiến thức đã học được thông qua bài kiểm tra Trắc nghiệm Công nghệ 10 Kết nối tri thức Bài 12 cực hay có đáp án và lời giải chi tiết.
Chọn ý đúng: Quy trình sản xuất giống ở cây trồng thụ phấn chéo trải qua bao nhiêu vụ?
Chọn ý đúng: Dùng thuốc thử Carmin ngâm hạt sau 15 phút người ta thấy những hạt có nội nhũ bị nhuộm màu là hạt chết, nếu nội nhũ không bị nhuộm màu là hạt sống. Thí nghiệm trên dùng để làm gì?
Cho biết: Khi có 1 giống lạc (đậu phộng) mới siêu nguyên chủng với số lượng ít thì như thế nào?
Câu 4-10: Mời các em đăng nhập xem tiếp nội dung và thi thử Online để củng cố kiến thức về bài học này nhé!
Các em có thể xem thêm phần hướng dẫn Giải bài tập Công nghệ 10 Kết nối tri thức Bài 12để giúp các em nắm vững bài học và các phương pháp giải bài tập.
Mở đầu trang 60 SGK Công nghệ 10 Kết nối tri thức - KNTT
Khám phá 1 trang 61 SGK Công nghệ 10 Kết nối tri thức - KNTT
Khám phá 2 trang 62 SGK Công nghệ 10 Kết nối tri thức - KNTT
Khám phá trang 62 SGK Công nghệ 10 Kết nối tri thức - KNTT
Khám phá trang 63 SGK Công nghệ 10 Kết nối tri thức - KNTT
Kết nối năng lực trang 63 SGK Công nghệ 10 Kết nối tri thức - KNTT
Khám phá trang 64 SGK Công nghệ 10 Kết nối tri thức - KNTT
Kết nối năng lực trang 64 SGK Công nghệ 10 Kết nối tri thức - KNTT
Khám phá trang 65 SGK Công nghệ 10 Kết nối tri thức - KNTT
Kết nối năng lực trang 65 SGK Công nghệ 10 Kết nối tri thức - KNTT
Luyện tập 1 trang 65 SGK Công nghệ 10 Kết nối tri thức - KNTT
Luyện tập 2 trang 65 SGK Công nghệ 10 Kết nối tri thức - KNTT
Luyện tập 3 trang 65 SGK Công nghệ 10 Kết nối tri thức - KNTT
Vận dụng trang 65 SGK Công nghệ 10 Kết nối tri thức - KNTT
Trong quá trình học tập nếu có thắc mắc hay cần trợ giúp gì thì các em hãy comment ở mục Hỏi đáp, Cộng đồng Công nghệ DapAnHay sẽ hỗ trợ cho các em một cách nhanh chóng!
Chúc các em học tập tốt và luôn đạt thành tích cao trong học tập!
Chọn ý đúng: Quy trình sản xuất giống ở cây trồng thụ phấn chéo trải qua bao nhiêu vụ?
Chọn ý đúng: Dùng thuốc thử Carmin ngâm hạt sau 15 phút người ta thấy những hạt có nội nhũ bị nhuộm màu là hạt chết, nếu nội nhũ không bị nhuộm màu là hạt sống. Thí nghiệm trên dùng để làm gì?
Cho biết: Khi có 1 giống lạc (đậu phộng) mới siêu nguyên chủng với số lượng ít thì như thế nào?
Cho biết: Quy trình sản xuất giống ở cây trồng tự thụ theo phương thức duy trì và phục tráng khác nhau ở điểm nào?
Đâu là phương pháp chọn giống cây trồng?
Tạo giống bằng phương pháp lai có mấy phương thức?
Tạo giống thuần chủng bằng phương pháp lai đơn giản gồm có mấy bước?
Xác định tạo giống bằng ưu thế lai gồm có mấy bước?
Cho biết bước 1: Thu thập vật liệu di truyền không có ở phương pháp tạo giống nào sau đây?
Cho biết bước 1: Thu thập vật liệu di truyền. Hãy xác định đây là bước 1 có ở phương pháp tạo giống nào sau đây?
Giống cây trồng được tạo ra bằng những phương pháp nào? Các phương pháp chọn tạo giống cây trồng có những điểm gì giống và khác nhau?
Quan sát Hình 12.1, mô tả phương pháp chọn lọc hỗn hợp một lần và chọn lọc hỗn hợp nhiều lần?
Quan sát Hình 12.2 và mô tả phương pháp chọn lọc cá thể?
Quan sát Hình 12.3 và mô tả các bước trong quy trình chọn tạo giống cây trồng thuần chủng bằng phương pháp lai đơn
Quan sát Hình 12.5, mô tả các bước tạo giống ưu thế lai?
Tìm hiểu thêm về các thành tựu tạo giống ưu thế lai ở Việt Nam và trên thế giới.
Quan sát Hình 12.7 và mô tả các bước tạo giống cây bằng phương pháp gây đột biến?
Sử dụng internet, sách, báo, .. để tìm hiểu thêm về một số giống cây trồng được tạo ra bằng phương pháp gây đột biến ở Việt Nam và trên thế giới?
Quan sát Hình 12.9 và mô tả các bước tạo giống cây trồng bằng kĩ thuật chuyển gene.
Tìm hiểu thêm về các thành tựu của tạo giống cây trồng bằng công nghệ gene ở Việt Nam và trên thế giới?
So sánh chọn lọc hỗn hợp và chọn lọc cá thể. Nêu ưu điểm và nhược điểm của từng phương pháp
So sánh các bước tạo giống thuần và giống ưu thế lai bằng phương pháp lai.
Tạo giống cây trồng bằng phương pháp gây đột biến và phương pháp chuyển gene có những điểm gì giống và khác nhau?
Vận dụng kiến thức đã học kết hợp với tìm hiểu qua internet, sách, báo, … em hãy viết một đoạn văn nêu quan điểm của em về cây trồng biến đổi gene.
Họ và tên
Tiêu đề câu hỏi
Nội dung câu hỏi
0 Bình luận
Để lại bình luận
Địa chỉ email của hạn sẽ không được công bố. Các trường bắt buộc được đánh dấu *