Đề thi thử THPT QG 2019 môn Ngữ văn lần 1 Sở GD&ĐT Vĩnh Phúc

Thao tác lập luận chính được sử dụng trong đoạn trích là: thao tác lập luận so sánh/so sánh.

Những đặc điểm của người sáng tạo mà tác giả nhắc đến trong đoạn trích: làm việc độc lập với bộ óc của riêng anh ta; một mình đối mặt với tự nhiên; mối quan tâm là chinh phục tự nhiên; sống với lao động của mình, không cần ai khác; mục đích cơ bản của anh ta là chính bản thân anh ta.

• Phép điệp được sử dụng ở những câu văn bắt đầu bằng từ: Người sáng tạo...; Kẻ ăn bám....
• Tác dụng: khiến cho lời văn giàu nhạc điệu; nhấn mạnh những đặc điểm khác nhau giữa người sáng tạo và kẻ ăn bám; thể hiện rõ quan điểm, thái độ của tác giả.

• Thí sinh có thể đồng tình, không đồng tình hoặc đồng tình một phần.
• Lí giải hợp lí, thuyết phục.

• Trình bày suy nghĩ về hậu quá của lối sống ăn bám.
  • Đảm bảo yêu cầu về hình thức đoạn văn 
    • Thí sinh có thể trình bày đoạn văn theo cách diễn dịch, quy nạp, tổng - phân - hợp, móc xích hoặc song hành.
  • Xác định đúng vấn đề nghị luận
    • Hậu quả của lối sống ăn bám.
  • Triển khai vấn đề nghị luận 
    • Thí sinh lựa chọn các thao thác lập luận phù hợp để triển khai vấn đề nghị luận theo nhiều cách nhưng phải làm rõ hậu quả của lối sống ăn bám. Có thể theo hướng sau: 
      • Lối sống ăn bám là một thói tật của con người, là khi con người sống dựa dẫm, phụ thuộc, kí sinh, lợi dụng người khác để mưu lợi cho bản thân mình. 
      • Khi sống theo kiểu ăn bám, con người thường có thái độ ỷ lại, thiếu tự lập, không có kĩ năng sống, không đủ sức đề kháng với những thử thách trong cuộc đời.
      • Khi sống theo kiểu ăn bám, con người hạ thấp giá trị, nhân cách, dễ đánh mất cái tôi của mình.
      • Một xã hội tồn tại nhiều kẻ ăn bám, xã hội không thể phát triển.
  • Chính tả, ngữ pháp 
    • Đảm bảo chuẩn chính tả, ngữ pháp tiếng Việt.
  • Sáng tạo 
    • Thể hiện suy nghĩ sâu sắc về vấn đề nghị luận; có cách diễn đạt mới mẽ.

• Cảm nhận đoạn thơ trong bài Sóng của Xuân Quỳnh và liên hệ với đoạn thơ trong bài Vội vàng của Xuân Diệu để nhận xét về điểm tương đồng, khác biệt trong tư tưởng và cám xúc thơ của hai tác giá.
  • Đảm bão cấu trúc bài nghị luận 
    • Mở bài nêu được vấn đề, Thân bài triển khai được vấn đề, Kết bài khái quát được vấn đề.      
  • Xác định đúng vấn để nghị luận
    • Cảm nhận tâm trạng của nhân vật trữ tình trong đoạn thơ ở bài Sóng; liên hệ với tâm trạng của nhân vật trữ tình trong đoạn thơ ở bài thơ Vội vàng; nhận xét quan niệm về thời gian của hai tác giả.
  • Triển khai vấn đề nghị luận thành các luận điểm
    • Học sinh có thể triển khai theo nhiều cách, nhưng cần vận dụng tốt các thao tác lập luận, kết hợp chặt chẽ giữa lí lẽ và dẫn chứng; đảm bảo các yêu cầu sau:           
      • Giới thiệu khái quát về tác giả Xuân Quỳnh và bài thơ Sóng           
      • Cảm nhận tâm trạng của nhân vật trữ tình trong đoạn thơ ở bài Sóng
        • Trăn trơ, lo âu, dự cảm trước sự chảy trôi của thời gian, của cuộc đời. Nhân vật trữ tình đã nhận thức được rằng: cả thời gian (cuộc đời), không gian (biển cả) vẫn là hữu hạn so với khát vọng sống và khát vọng yêu của con người. 
        • Lo âu mà không vô vọng. Xuân Quỳnh đã lấy độ dài của thời gian, chiều rộng của không gian để đo niềm tin về tình yêu, hạnh phúc. 
        • Khát vọng sống hết mình, sống mãnh liệt trong tình yêu, bất từ hóa tình yêu. 
        • Lấy sóng để biểu đạt tâm trạng của nhân vật trữ tình; thể thơ ngũ ngôn giàu nhịp điệu; ngôn ngữ thơ bình dị như một lời bộc bạch; sử dụng hiệu quả những phép tu từ ẩn dụ, đối lặp... Đoạn thơ thể hiện rõ nét phong cách thơ của Xuân Quỳnh: chân thành mà đằm thắm.     
      • Liên hệ với đoạn thơ trong bài Vội vàng 
        • Tâm trạng tiếc nuối khi nhận thức được nghịch lí về sự hữu hạn của tuổi trẻ và đời người so với sự vô hạn của thời gian và đất trời. 
        • Trân trọng, nâng niu từng giây phút của đời người, nhất là những năm tháng tuổi trẻ. Thúc giục mọi người biết sống hết mình để tận hưởng mùa xuân cuộc đời.
      • Nhận xét quan niệm về thời gian của hai tác giả. 
        • Tương đồng: Cả hai đoạn thơ đều thể hiện cảm nhận của các tác giả về thời gian tuyến tính và nhận thức được sự hữu hạn của đời người, đặc biệt là của tuổi trẻ trước sự vô thủy vô chung của thời gian. Nhạy cảm trước sự chảy trôi của thời gian, dự cảm về những mất mát, chia lìa, để rồi phấp phỏng, lo âu, băn khoăn, nuối tiếc. Khao khát vượt qua giới hạn nhỏ hẹp để thỏa mãn tình yêu rộng lớn. Hai đoạn thơ có sự kết hợp giữa cảm xúc và triết lí. 
        • Khác biệt: Cách “ứng xử” của mỗi nhà thơ trước sự chảy trôi của thời gian. Xuân Diệu lo sợ đời người hữu hạn, tuổi trẻ ngắn ngủi không đủ thời gian để tận hưởng thanh sắc của cuộc sống nên nhà thơ chọn cách sống gấp gáp, vội vàng. Xuân Quỳnh lo âu không đủ thời gian để dành cho khao khát tình yêu lứa đôi mãnh liệt nên nữ sĩ chọn cách nâng niu, chắt chiu hạnh phúc đời thường, tan hòa cái riêng vào cái chung để tình yêu trở nên bất tử.     
  • Chính tả, ngữ pháp
    • Đảm bảo chuẩn chính tả, ngữ pháp tiếng Việt.
  • Sáng tạo 
    • Thể hiện suy nghĩ sâu sắc về vấn đề nghị luận; có cách diễn đạt mới mẻ.